Không còn được Microsoft cập nhật các bản vá bảo mật từ lâu, Windows XP là hệ điều hành dễ bị virus tấn công nhất, trong đó có mã độc tống tiền WannaCry đang "làm mưa làm gió".
Windows XP là một trong những hệ điều hành thành công nhất của Microsoft, ra mắt năm 2001 và "khai tử" năm 2014. Mặc dù đã ngừng hỗ trợ từ lâu, nhưng nền tảng này vẫn còn khá nhiều người sử dụng, kể cả với các hệ thống máy ATM của ngân hàng. Theo số liệu của StatCounter, số lượng người dùng Windows XP chiếm 5,26%, còn Net Applications thậm chí còn lớn hơn với 7%.
Ảnh hưởng trực tiếp đến Windows, Windows XP không phải là ngoại lệ. Đối với các phiên bản mới hơn vẫn được hỗ trợ bản vá bảo mật, việc chống chọi với WannaCry có phần chủ động hơn. Nhưng đối với nền tảng 16 năm tuổi này, mới chỉ có một bản vá được Microsoft bổ sung muộn màng và nguy cơ dữ liệu bị "bắt cóc tống tiền" vẫn hiện hữu.
Đầu tiên, cần biết lý do vì sao người dùng vẫn còn sử dụng Windows XP. Peter Tsai, chuyên gia phân tích của Spiceworks, cho rằng mọi thứ bắt nguồn từ sự phổ biến của hệ điều hành này. Người dùng đã quen thuộc với thao tác trên đó, không muốn thay đổi thói quen của mình. Cộng thêm thất bại của Windows Vista, Windows XP tiếp tục tồn tại thêm một thời gian.
Đối với doanh nghiệp và người dùng chuyên nghiệp, Windows XP hỗ trợ rất lớn đối với họ. Tương thích với cấu hình yếu, chạy được những phần mềm chuyên dụng, tiết kiệm chi phí nâng cấp... là những lý do khiến những người dùng này không mặn mà với việc "lên đời" hệ điều hành mới. Tất nhiên, họ hiểu rõ nguy cơ bảo mật nhưng phớt lờ.
Trở lại với WannaCry, mã độc này chủ yếu nhắm tới hệ điều hành thế hệ cũ, trong đó có Windows XP. Microsoft cũng xác nhận, mã độc không nhằm mục tiêu đối với Windows 10. Shadow Brokers - nhóm được cho là phát tán mã độc này - đã phát triển WannaCry từ một công cụ của NSA cho việc phát hiện lỗ hổng các phiên bản hệ điều hành cũ. Nhóm này đã đánh cắp một lượng lớn công cụ của NSA từ giữa năm ngoái, do đó, chưa chắc đây là mã độc duy nhất.
Jérôme Segura, chuyên gia phân tích và dự báo nguy cơ của phần mềm độc hại tại Malwarebytes, cho rằng người dùng đã tự cảm giác mình an toàn trên các nền tảng cũ, nhưng điều này cực kỳ nguy hiểm. "Chỉ cần duyệt web trên Internet Explorer trong vài phút, người dùng đã đứng trước nguy cơ bị mã độc xâm nhập do trình duyệt đã lỗi thời, không được bảo vệ", Segura cảnh báo.
Cuối cùng, Segura cho rằng người dùng nên nâng cấp hệ điều hành, phần cứng (hoặc cả hai), đồng thời thường xuyên cập nhật lên phiên bản mới nhất. Đây là một trong những cách hữu hiệu để bảo vệ dữ liệu của mình trước nguy cơ tấn công mạng đang hiện hữu, không chỉ để đối phó với WannaCry. Nếu không, hãy chuẩn bị đón nhận những thứ tồi tệ nhất đang đến.
Bảo Lâm (theo Wired)